Syrop z wyciągu z babki lancetowatej jest od pokoleń znanym lekarstwem na kaszel i inne dolegliwości jamy ustnej i gardła. Powinien on znajdować się w każdej apteczce. Ale umieścić to ziele jako roślinę pastewną na pastwiskach i łąkach? I jak, to dobrze znane ziele lecznicze, może oddziaływać na zwierzęta zjadające paszę zieloną? Babka lancetowata w mieszankach łąkowych – czy to może być innowacyjna koncepcja w żywieniu bydła?
Wprowadzenie babki lancetowatej w mieszankach nasion na użytki zielone jest dotychczas mało rozpowszechnione w Europie. Natomiast już od wielu lat dużo bardziej rozpowszechnione jest celowe wykorzystanie babki lancetowatej na użytkach zielonych i w mieszankach roślin pastewnych w Nowej Zelandii, Australii i USA. Tam wielu rolników docenia pozytywne właściwości paszowe oraz uprawowe tego stosunkowo mało wymagającego zioła. Babka lancetowata (łac. Plantago lanceolata) jest powszechnie obecna na łąkach w regionach o klimacie umiarkowanym i wykazuje silne tendencje do rozprzestrzeniania się. Ze względu na swój głęboki system korzeniowy jest bardzo odporna na suszę. Babkę znajdziemy głównie na intensywnych łąkach i pastwiskach, jednak to raczej ubogie typy użytków zielonych są dla niej korzystne. Na łąkach użytkowanych kośnie, to ziele łąkowe charakterystycznie rosnące do góry ze spiczastymi na szczycie liśćmi, można znaleźć częściej niż na intensywnie użytkowanych pastwiskach. Tam nie może się ono oprzeć ciągłemu tłumieniu przez niskie przygryzanie i ugniatanie runi i zagęszczenie gleby. Babka lancetowata jest więc zatem dość typową rośliną łąkową. Cechuje ją szybki rozwój, a zatem może być łatwo zintegrowana w mieszankach łąkowych z wysoce konkurencyjnymi i szybko rosnącymi trawami, takimi jak życica trwała, bez możliwości stłumienia i zastąpienia jej przez te trawy.
Różne zioła użytków zielonych, takie jak mniszek lekarski, dzika marchew, biedrzeniec, krwawnik pospolity, czy właśnie babka lancetowata mogą być pożądane w darni tych użytków zielonych i są przez zwierzęta bardzo chętnie zjadane. W umiarkowanych ilościach, mają wysoką wartość dietetyczną. Ale ich udział nie powinien przekraczać 20%, w przeciwnym razie trawy są zbyt stłumione i zwiększa się ryzyko dużych strat z powodu kruchości liści zwłaszcza przy zbiorze na siano. Z drugiej strony zbyt wysokie stężenia mogą powodować biegunkę, co prowadzi do obniżenia wydajności wypasanych zwierząt. Jest wiele ziół bytujących na użytkach zielonych interesujących z powodu wysokiej zawartości składników mineralnych. Babka lancetowata na przykład pochłania duże ilości sodu. Rośliny użytków zielonych zawierające sód poprawiają smakowitość paszy, a tym samym zwiększają jej całkowite spożycie. Oprócz sodu babka lancetowata zawiera duże ilości innych minerałów, takich jak magnez, fosfor, wapń, cynk i miedź, których wartości są kilka razy większe niż mogą być w przypadku traw.
Ponadto, babka zawiera wiele związków biologicznie czynnych, które są zawarte w liściach często w wysokich stężeniach. Przeciwbakteryjne składniki tego zioła mogą korzystnie wpływać na fermentację w żwaczu oraz na skład lotnych kwasów tłuszczowych. Te skuteczne i stosowane w medycynie ludzkiej wtórne substancje roślinne (irydoidy) z babki lancetowatej jak aukubina, katalpol, asperulozyd, śluzy, garbniki, kwas krzemowy i saponiny mają udowodnione działanie antybiotyczne sprawdzone u zwierząt pasących się. Związkom biologicznie czynnym wytwarzanym przez tę roślinę leczniczą są przypisywane właściwości przeciwzapalne i przeciwutleniające. Podobnie, jest pobudzane wydalanie kwasu moczowego.
Trawy, takie jak życica trwała lub tymotka są płytko korzeniące. Głęboko zakorzenione zioła jak babka lancetowata (90-100 cm) działają, szczególnie przy niższym poziomie nawożenia N w interakcji z koniczynami, bardzo korzystnie na darń użytków zielonych jeśli chodzi o efektywność wykorzystania zasobów, ponieważ udostępniają składniki pokarmowe z głębszych warstw gleby i przekształcają je w biomasę. Przyjmowanie pokarmu i wydalanie odchodów przez zwierzęta pasące się powoduje, że te składniki są ponownie dostępne dla roślin płytko korzeniących się, takich jak trawy i koniczyny. Ze względu na swoją wysoką tolerancję na suszę babka w suchych warunkach klimatycznych lub na suchych stanowiskach może przyczynić się do stabilności i bezpieczeństwa plonów.
Babka lancetowata może być dobrze wykorzystana do zabliźniania darni użytków trawiastych. Luki w darni łąkowej mogą być przez nią zamknięte, pod warunkiem że w razie potrzeby w glebie znajdują się potencjalne nasiona. Babka lancetowata ma najwyższą wydajność plonowania w odrostach letnich. Jako roślina dnia długiego wyrzuca kwiatostany w odrostach letnich. W mieszankach z trawami rozwój reprodukcyjny babki może być na długo ograniczony, gdyż nie jest on możliwy ze względu na wysoką częstotliwość i wcześniejszy termin użytkowania mieszanek. Na temat skuteczności podsiewu tego zioła w istniejącą darń użytków łąkowych, nie ma jak dotąd wystarczających danych.
Podczas dodawania do mieszanek łąkowych, udział babki nie powinien przekraczać 3-5%. Mimo wysokiego oddziaływania dietetycznego jej obecność w plonie powyżej 15-20% jest niepożądana. Poza tym zbyt duży udział w użytkach zielonych obniży koncentrację energii i strawność odrostu.